ارگ شیخ بهایی یا همان هفت برج خارون نجف‌آباد، یکی از بناهای تاریخی و منحصربه‌فرد این شهر است که دارای معماری خاص و داستان‌های جالبی است. این مجموعه که به نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شود، جزء جاذبه‌های گردشگری مهم نجف‌آباد به شمار می‌آید. در اینجا اطلاعاتی در مورد این ارگ ارائه می‌دهم:
نام‌ها و پیشینه:
- هفت برج خارون: این نام به دلیل وجود هفت برج دیده‌بانی در اطراف مجموعه به آن اطلاق شده است. “خارون” در زبان محلی به معنای بلند و رفیع است و به بلندی برج‌ها اشاره دارد.
- ارگ شیخ بهایی: این نام نیز به دلیل انتساب این مجموعه به شیخ بهایی، دانشمند و معمار مشهور دوره صفوی، به آن داده شده است. اگرچه شواهد دقیقی مبنی بر اینکه خود شیخ بهایی این مجموعه را طراحی کرده باشد وجود ندارد، اما برخی معتقدند که این مجموعه با الهام از سبک معماری شیخ بهایی ساخته شده است.
- باغ و عمارت: این مجموعه در اصل یک باغ و عمارت بوده است که به مرور زمان و با توجه به نیازها، تغییراتی در آن ایجاد شده است.
ویژگی‌های معماری:
- هفت برج دیده‌بانی: بارزترین ویژگی این مجموعه، وجود هفت برج دیده‌بانی در اطراف آن است. این برج‌ها که هر کدام ساختار متفاوتی دارند، از خشت و گل ساخته شده‌اند و برای دیده‌بانی و حفاظت از مجموعه مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
- حیاط مرکزی: ارگ دارای یک حیاط مرکزی است که در اطراف آن فضاهای مختلفی قرار گرفته‌اند. این حیاط فضایی آرام و دنج را در میان ساختارهای محکم اطراف ایجاد کرده است.
- ساختمان‌های اندرونی و بیرونی: این مجموعه شامل ساختمان‌های اندرونی و بیرونی است که برای اقامت، پذیرایی و سایر امور مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
- چاه‌های آب و سیستم آبرسانی: در داخل مجموعه چاه‌های آب و سیستم آبرسانی وجود دارد که نشان دهنده اهمیت آب در این منطقه و نحوه استفاده از آن در این مجموعه است.
- تزئینات: در قسمت‌هایی از بنا می‌توان تزئینات گچ‌بری و کاشی‌کاری را مشاهده کرد که جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است.
نقش و اهمیت:
- بنای تاریخی: ارگ شیخ بهایی به عنوان یکی از آثار تاریخی مهم نجف‌آباد شناخته می‌شود و نشان دهنده معماری و فرهنگ دوران صفوی و پس از آن است.
- دژ نظامی: این مجموعه در گذشته به عنوان یک دژ نظامی و محل استقرار نیروهای نظامی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
- محل استراحت و تفریح: ارگ در طول زمان به عنوان محلی برای استراحت و تفریح نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
- جاذبه گردشگری: این مجموعه به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری نجف‌آباد مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.
نکات دیگر:
- ارگ شیخ بهایی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و به عنوان یک بنای تاریخی مهم حفظ و نگهداری می‌شود.
- این مجموعه نمونه‌ای ارزشمند از معماری مسکونی و دفاعی در ایران است.
- متاسفانه بخش‌هایی از این مجموعه در طول زمان آسیب دیده و نیاز به مرمت و بازسازی دارد.
ارگ شیخ بهایی در محله میرزا خانی نجف آباد و در میرزا خانی واقع شده است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این مکان در نزدیکی مراکزی مانند مجموعه ورزشی استخر ولایت نجف آباد و داروخانه دكتر ضیائی نجف آباد و داروخانه دکتر تقی جراح و آراد سیستم و خدمات فنی سرماسازان صنعت قرار گرفته است.
Add a Comment